W 1819 r. Constantin Auguste Napoléon Baumann (1804-1884) odkrył mutację pędową (ogrodnicy nazywają takie mutacje sportami) na skądinąd normalnym drzewie kasztanowca zwyczajnego w ogrodzie pana Duval w okolicach Genewy w Szwajcarii.
Na jednej z gałęzi tego kasztanowca kwiatostany były nietypowe – krótkie, składające się z gęsto osadzonych pełnych kwiatów. Baumann wysłał zrazy do szkółki swojego ojca w Bollwiller w Alzacji. Od znalezionego wówczas okazu pochodzą wszystkie drzewa tej odmiany uprawiane na świecie.
W Polsce pełnokwiatowa odmiana kasztanowca pojawiła się w 1862 r. w szkółce u Hosera. Obecnie dorosłe drzewa są rzadko notowane, być może nierozpoznawane.
Na zdjęciach widzicie młody kasztanowiec zwyczajny pełnokwiatowej odmiany (Aesculus hippocastanum L. ‘Baumannii’) z Ogrodu Botanicznego w Łodzi. Nie wiem czy gdzieś w mieście zachowały się dorosłe okazy tej historycznej odmiany. Jak dotąd nie znalazłam – poza wiekowym drzewem z parku Matejki, którego od dwóch lat już nie ma. Podobno był taki kasztanowiec w Parku Julianowskim. Widziałam niedawno młode drzewka pełnokwiatowego kasztanowca posadzone na ulicach Łodzi.
Kasztanowiec zwyczajny ‘Baumannii’ ma kwiaty pełne lub półpełne, płonne. Wszystkie pręciki i słupki są przekształcone w kremowobiałe płatki. Kwiaty zebrane są w uderzająco zwarte i dość krótkie kwiatostany.
Włodzimierz Seneta (1991) pisał:
Kwiaty pełne, bezpłodne, stłoczone w krótszych niż u typu kwiatostanach (ok. 15 cm wys.), wszystkie opadają po przekwitnięciu.
Kwiaty tej odmiany kasztanowca ukazują się około 2 tygodnie później i utrzymują dłużej niż u typowej formy kasztanowca zwyczajnego. Cierpią jednak od deszczu – podczas deszczowej pogody brązowieją i wyglądają jak brudne.
Kasztanowiec zwyczajny odmiany pełnokwiatowej to zgrabne drzewo o oryginalnym wyglądzie podczas kwitnienia. Rośnie za młodu dość szybko, osiąga do 25 m wysokości. Pokrój węższy niż u typu, korona gęsta, kopulasta. Pień zwykle krótki (w zależności od wysokości szczepienia).
Z reguły nie zawiązuje owoców, dlatego jest polecane do sadzenia przy drogach i ulicach, na parkingach, czyli tam gdzie zaśmiecanie łupinami i nasionami jest niepożądane. Rozmnaża się przez szczepienie.
Świetnie rośnie w miastach. Toleruje zanieczyszczenie powietrza. Może być atakowany przez szrotówka kasztanowcowiaczka.
Odmiana pełnokwiatowa kasztanowca zwyczajnego jest według niektórych źródeł odporna na mrozy (strefa 5b), według innych wrażliwsza od formy typowej kasztanowca. Włodzimierz Seneta (1991) podaje, że drzewa tej odmiany posadzone w głównej alei w Parku Skaryszewskim w Warszawie zmarzły w surową zimę 1939/1940.
Kasztanowiec zwyczajny ‘Baumannii’ opisywany bywa też pod następującymi nazwami: A. hippocastanum ‘Flore Pleno’ albo ‘Plena’ albo ‘Albo-pleno’.