Róża pomarszczona (Rosa rugosa Thunb.) to gęsty krzew do 1,5 (2) m wysokości. Pędy grube, prosto wzniesione lub łukowato wygięte, gęsto pokryte różnej wielkości kolcami – od masywnych po drobne szczecinki. Wytwarza odrosty korzeniowe, dzięki którym może kolonizować coraz większe powierzchnie.

Liście złożone z 5-9 (11) listków. Listki szeroko jajowate, 2-5 cm długości, silnie pomarszczone (stąd nazwa gatunkowa!), brzegiem piłkowane, z wierzchu ciemnozielone i połyskujące, spodem niebieskawe i owłosione.

Kwiaty ciemnoróżowe, duże (średnica 6-8 cm), szeroko otwarte, przyjemnie pachnące, osadzone pojedynczo lub po 2-3 razem na krótkich, grubych szypułkach pokrytych szczeciniastymi włoskami.

Kwitnie od końca maja do jesieni. Wiosenne kwitnienie jest obfite, później przez całe lato produkuje pojedyncze kwiaty. Poszczególne kwiaty pozostają rozwinięte przez 2 dni, a owady zapylające wabione pachnącym pyłkiem przylatują do nich najchętniej podczas pierwszego dnia. Zapylaczami są głównie pszczoły.

W sierpniu zaczynają dojrzewać ceglastoczerwone owoce rzekome – duże (średnica do 2,5-3 cm), płaskokuliste, gładkie, jadalne. Zawierają wewnątrz liczne niełupki z włoskami.
Informacje jak wykorzystać owoce róży znajdziecie TUTAJ.

Róża pomarszczona zwana jest też różą fałdzistolistną lub różą japońską.

Pochodzi z Dalekiego Wschodu: wybrzeży Kamczatki, Sachalinu, Japonii, północnych Chin i Korei, gdzie występuje na wydmach i w zbiorowiskach krzewiastych. W Europie notowana od 1841 r. W Polsce uprawiana prawdopodobnie od 1913 r., choć niektóre źródła podają, że przybyła do nas dopiero w latach sześćdziesiątych XX w.

Róża pomarszczona należy do najodporniejszych róż. Wytrzymała na niskie temperatury, zanieczyszczenie powietrza, suszę, zasolenie gleby. Może rosnąć na suchym, piaszczystym podłożu, byle miała dużo światła. Długowieczna.

W Europie sadzona przy drogach, gdyż okazała się odporna na sól stosowaną do roztapiania lodu. W Polsce popularna jako roślina ozdobna, również w zieleni miejskiej. Nadaje się na nieformowane żywopłoty. Przydatna do obsadzania skarp i piaszczystych miejsc. Była sadzona na nasypach kolejowych. Doskonale radzi sobie na terenach zdegradowanych. Potrafi tworzyć gęste zarośla, niekiedy wielohektarowe. Miejscami inwazyjna, jak na przykład na wydmach. Ze względu na inwazyjność w mieście należy sadzić z rozwagą, tam gdzie da się utrzymać pod kontrolą. Poza miastem należy unikać sadzenia inwazyjnych gatunków.

Istnieje wiele odmian i mieszańców róży pomarszczonej. Do najpopularniejszych należą 'Alba’ o białych kwiatach oraz 'Hansa’ o ciemnoróżowych pełnych kwiatach.



Owoce pozorne (hypancja) róży pomarszczonej są duże i mięsiste, chętnie wykorzystywane jako pokarm i lek. Bardzo bogate w witaminę C i karotenoidy. Wonne płatki również są jadalne i mają lecznicze właściwości.

W medycynie chińskiej stosuje się pączki kwiatowe tego gatunku róży w leczeniu rozmaitych dolegliwości ginekologicznych, jak upławy, nieregularne miesiączki, napięcie przedmiesiączkowe i inne zaburzenia hormonalne.

Z suszonych lub przefermentowanych młodych liści róży parzy się herbatkę o łagodnym smaku (można łączyć z liśćmi jeżyny, maliny, poziomki). Suszone płatki róży są efektownym dodatkiem do naparów.

Chyba żaden łakomczuch nie przeżyłby tłustego czwartku bez pączka z różą! A ta (prawdziwa!) „róża” to nic innego, jak płatki róży w cukrze. U mnie w lodówce już jest przygotowany tegoroczny zapas. Mniam…
No i konfitura z płatków do herbaty 🙂