Opublikowane przez
Trochę słońca – i nawet w listopadzie jest pięknie. Tegoroczny Dzień Niepodległości wiele osób świętowało w parku im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na Zdrowiu.
Budowę parku im. Piłsudskiego rozpoczęto jesienią 1919 r., czyli 100 lat temu. Jest to największy z łódzkich parków i jeden z największych w Polsce. Ma obecnie powierzchnię około 172 ha. Wielki obszar zieleni korzystnie wpływa na jakość powietrza i klimat miasta.
Park leży w dzielnicy Polesie, w rejonie alei Unii Lubelskiej oraz ulic Srebrzyńskiej, Krakowskiej, Krzemienieckiej i Konstantynowskiej.
W parku na Zdrowiu rośnie ponad 300 tysięcy drzew.
Park na Zdrowiu zaprojektowano w postaci półkola. Kompozycja przestrzenna została zbudowana z elementów stylu regularnego i stylu krajobrazowego. Przez środek parku przebiega ulica Konstantynowska, wzdłuż której po obu stronach rosną aleje z lip krymskich. Proste promenady rozchodzą się promieniście od skrzyżowania Konstantynowskiej z Aleją Unii Lubelskiej i przecinają cały teren. Inne drogi biegną półkoliście z południa na północ. Wśród skupin drzew i krzewów znajdziemy rozległe przestrzenie trawników, kaskadę stawów o miękkiej linii brzegowej, obszerne strefy kultury fizycznej, atrakcyjne tereny zabaw dla dzieci. W sąsiedztwie parku leży ogród zoologiczny, ogród botaniczny, aquapark 'Fala’. Zachodnia część parku zachowuje charakter leśny.
Najszersze opracowanie na temat parku na Zdrowiu to wydany w bieżącym roku w serii „Parki i ogrody Łodzi” przewodnik pod redakcją profesora Romualda Olaczka „Park imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego (Park Ludowy, Park na Zdrowiu”, z którym warto się zapoznać.
Zamiar przekształcenia w park Lasu Konstantynowskiego zrodził się na przełomie XIX i XX wieku. Pierwszy zachowany projekt z datą 1902 r. przypisywany jest Teodorowi Chrząńskiemu, ogrodnikowi planiście z Warszawy, który projektował wówczas pobliski park im. Poniatowskiego. Ten plan nie został zrealizowany. Do pomysłu utworzenia parku powrócono po zakończeniu wojny i odtworzeniu państwowości polskiej. Koncepcja parku rozwijała się stopniowo przez wiele lat. Prace zainicjował Edward Ciszkiewicz, dyrektor Łódzkich Plantacji Miejskich w latach 1916-1921. W piśmie z dnia 19 września 1919 r. tak pisał do Magistratu na temat robót publicznych, jakie mogą być prowadzone w Wydziale Plantacji:
Założenie parku leśnego na przestrzeni 260 hektarów na terenie b. lasu Konstantynowskiego. Park ten miałby charakter parku ludowego, w nim mieścić się powinno: olbrzymie sadzawki na sport łódkowy, olbrzymie boiska do ćwiczeń gimnastycznych, góry na saneczkowanie, strzelnice, kręgielnie itp. Drogi dla pieszych, jazdy powozowej, konnej i rowerowej.
Prace rozpoczęte przez Edwarda Ciszkiewicza kontynuował inżynier ogrodnik Edward Templin powołany w 1924 r. na stanowisko naczelnika Wydziału Plantacji. Za czasów Templina, który kierował budową parku do 1929 r., wykonano stawy, zniwelowano grunty pod obiekty sportowe, posadzono 140 000 drzew. W 1930 r. naczelnikiem Wydziału Plantacji Miejskich został ogrodnik-architekt Stefan Rogowicz z Warszawy. Rogowicz skorygował plany poprzedników i ustalił ostateczną wersję projektu. Oryginalny układ kompozycyjny parku zrealizowany w okresie międzywojennym przetrwał prawie niezmieniony do dziś – zarówno jako forma przestrzenna, jak zbiór drzew i krzewów. Po Rogowiczu uzupełniano tylko ubytki i niektóre z niezrealizowanych fragmentów projektu. Trzeba pamiętać o tym, że jest to projekt autorski, i unikać bezładnego dosadzania drzew psujących kompozycję.
W miejscu dawnej rosyjskiej strzelnicy wojskowej, będącej w latach 1906-1908 miejscem straceń skazanych na śmierć przez carskie sądy, usypano podczas kształtowania misy stawu pagórek zwany Wzgórzem Niepodległości. Jego formę i nazwę zaproponował Stefan Rogowicz z okazji 20 rocznicy odzyskania niepodległości. Na wzgórzu rośnie symboliczne drzewo – Dąb Niepodległości, posadzony w latach trzydziestych XX wieku. W 2016 r. dąb został uznany za pomnik przyrody.
W żadnym innym łódzkim parku nie znajdziemy tak wielu form roślinnych jak w parku na Zdrowiu. Autorzy przewodnika po parku pod redakcją Romualda Olaczka naliczyli ma dzień 31-12-2018 r. 252 taksony drzew i krzewów.
Zdecydowana większość drzew i krzewów w parku na Zdrowiu – poza alejami i ogródkiem dendrologicznym – to gatunki rodzime. Taka była koncepcja twórców parku. Rosną tu graby zwyczajne, dęby szypułkowe, brzozy brodawkowate, olsze czarne, sosny zwyczajne, świerki zwyczajne, jawory, klony zwyczajne, lipy drobnolistne, topole białe i osiki, a spośród krzewów dziki bez czarny, dziki bez koralowy, trzmielina europejska, leszczyna, kruszyna, czeremcha.
Przez teren parku na Zdrowiu przebiega północna granica zasięgu naszej jodły zwyczajnej (Abies alba). Niestety starych jodeł nie ma już nawet w rezerwacie „Polesie Konstantynowkie” leżącym na terenie parku.
Więcej o skrzydłorzechu kaukaskim z parku na Zdrowiu znajdziecie TUTAJ.